فلجی در جوجه های گوشتی به معنی اختلال در عملکرد اعصاب حرکتی است که باعث ایجاد اسپاسم عضلانی میشود و ممکن است به دلیل عوامل مختلفی از جمله کمبود ویتامینها، کمبود مواد معدنی مانند کلسیم و فسفر میزان بالای سدیم و پتاسیم در خوراک، عوامل عفونی، تغذیه نامناسب و مشکلات مرتبط با رشد و توسعه ناحیه مغز و نخاعی ایجاد شود.
سویه های جدیـد جوجه های گوشتی بسیار به این بیماری حساسند زیـرا در اصلاح نژاد آنها بیشتر به میزان تولید گوشت توجه شده و عواملی مانند ساختار اسکلتی مناسب برای تحمـل وزن زیاد کمتر مدنظر بوده است. ناهنجاریهای پا ممکن است موجب کاهش توان تولید جوجه ها و حذف آنها از گله شود. درنتیجه، ضرر زیادی به پرورش دهندگان وارد می شود.
محصولات مرتبط:
مقاله: سندرم افت تولید تخم مرغ (EDS)🥚آنچه مرغداران باید بدانند
مهمترین محصولات مکمل و کنسانتره مرغ و جوجه گوشتی
دلایل بروز فلجی در جوجه های گوشتی
ناهنجاری های اسکلتی و بروز فلجی در جوجه های گوشتی تحت تاثیر
- اختلالات ژنتیکی
- کمبودهای تغذیه ای تغذیه گله مادر
- شرایط جوجه کشی
- بیماریهای عفونی
- تنش های محیطی و صدمات فیزیکی
فلجی در جوجه های گوشتی به دلیل اختلالات ژنتیکی
ترکیب ژنتیکی پدر و مادر، می‌تواند نقش مهمی دربروز فلجی در جوجه‌های گوشتی داشته باشد علاوه بر این، بسیاری از صفات مرتبط با رشد و توسعه بدن جوجه‌های گوشتی، مانند وزن بدن، نسبت پوست به گوشت، سرعت رشد و مصرف خوراک، در واقع به صفات ژنتیکی آنها وابسته اند. برخی از ژن‌ها، مانند ژن‌های مرتبط با سرعت رشد و ترکیب بدنی، می‌توانند مستقیماً بر لنگش جوجه‌های گوشتی تأثیر بگذارند.
برخی عوامل محیطی نیز می‌توانند باعث تغییر در بیان ژن‌ها شوند و در نتیجه، بر لنگش جوجه‌های گوشتی تاثیر داشته باشند. به عنوان مثال، تغییرات در میزان تغذیه، نورپردازی و شرایط دما و رطوبت می‌توانند باعث تغییر در بیان ژن‌ها شوند و از طریق ژنتیک بر بروز بیماری فلجی نقش داشته باشند.
فلجی در جوجه های گوشتی به دلیل کمبود های تغذیه ای
تغذیه هفته اول ورود جوجه ها به سالن بسیار حائز اهمیت است زیرا کمبود مواد معدنی و ویتامینها در جیره غذایی بروز فلجی در سنین بالاتر را به همراه دارد. کمبود ویتامین D3 باعث نرمی استخوان در جوجه ها می شود و کمبود ویتامین B12 موجب فلج شدن انگشت خمیده و تکیه جوجه بر مفصل خرگوشی و آسیب به آن می شود. کمبود کلسیم و فسفر باعث شکستگی استخوان های و افزایش حساسیت آنها به آسیب های فیزیکی می گردد. مصرف خوراک با درصد ویتامینها و مواد معدنی مناسب مورد نیاز جوجه گوشتی اسکلت بندی و مفصل های جوجه را در دوره رشد تضمین می کند.
فلجی در جوجه های گوشتی به دلیل شرایط محیطی
شرایط محیطی مناسب باعث رشد استخوان جوجه، تقارن رشد دو پا و کاهش پیچیدگی انگشتان و انحنای پا می شود. در تحقیقات ثابت شده است که گرمای بیش از حد و کمبود اکسیژن در ۴ روز آخر جوجه کشی مانع توسعه مناسب استخوان ها می شود.
سنگین شدن وزن بدن و فشار آن بر روی پا موجب دردناک شدن و کاهش تولید می شود. این بیماری به دلیل سرعت رشد جوجه ها و عدم توازن بین وزن و استقامت اسکلتی آنها می‌باشد. معمولا زمان رسیدن به کشتارگاه یا کف بستر خوابیده اند و یا مرده اند. نکروز سر استخوان ران نیز در این گونه صدمات فیزیکی دیده میشود که منجر به خونریزی می شود.
فلجی پا در جوجه های بارشد سریع: سرعت رشد اسکلت بندی به هیچ عنوان به سرعت افزایش گوشت بدن نمی رسد و بالطبع موجب عدم توانایی حرکتی در جوجه ها می شود.
فلجی در جوجه های گوشتی به علت عفونت های ویروسی
عوامل عفونی متعددی در ایجاد لنگش، عفونت مفاصل و یا تاندون ها نقش دارند. استافیلوکوک، ویروس و باکتری ها از پاتوژن های ایجاد عفونت مفاصل و تاندون ها می باشند که باعث ایجاد لنگش و بروز فلجی در جوجه های گوشتی می شود. انتقال عفونت به صورت عمودی (از گله مادر) و یا افقی (از هم گله ای ها) در گله های تجاری انجام می گردد.
التهاب های ویروسی عمدتاً در اثر رئوویروس ها در پرندگان ایجاد می شود که مرغ های گوشتی را در سن ۷-۶ هفتگی تحت تأثیر قرار می دهد. بیماری معمولاً بدون نشانه است در برخی موارد ممکن است بیماری با لنگش یا سوختگی و تورم مفصل خرگوشی، زخم شدن غضروف مفصلی و خونریزی در بافت های اطراف مفصل همراه باشد (بیماری پای سبز طیور). تاندون عضله گاستروکنمیوس مفصل خرگوشی (عضله زیر پوست پشت ساق پا) نیز ممکن است پاره شود.
فلجی جوجه های گوشتی به علت عفونت های باکتریایی
در اثر عفونت باکتریایی سر استخوان ران یا استخوان درشت نی لنگش ایجاد میشود که می‌تواند منجر به نکروز (از بین رفتن) سر استخوان ران و درشت‌نی شود. باکتری‌هایی مانند استافیلوکوکوس، انتروکوکوس، اشریشیاکلی و مایکوباکتریوم شایع‌ترین باکتری‌های جدا شده از ضایعات مفصلی در پرندگان با لنگش کندرونکروز به همراه التهاب استخوان (استئومیلیت) است. آسیب به بافت روده منجر به خروج باکتری‌ها از بافت روده به داخل خون و انتقال آن به بافت استخوان میشود که عفونت باکتریایی سر استخوان ران یا درشت نی را در پی دارد. بنابراین سلامت و عملکرد روده برای جلوگیری از فلجی نقش مهمی دارد.
فلجی در جوجه های گوشتی به علت مسمومیت قارچی
وجود سموم قارچی مانند آفلاتوکسین ها و آکراتوکسین ها در جیره سبب شکنندگس استخوانها می شوند و بر سوخت و ساز و جذب ویتامین D3 اثر منفی دارد. سایر سموم قارچی مانند زیرالنون و دئواکسی نیوالنون (DON) بر بروز ناهنجاری های حرکتی طیور مانند دیسکوندروپلازی لستخوان درشت نی و ریکتز نقش دارند.
جدول 1.عوامل موثر بر فلجی پا در جوجه های گوشتی
| عوامل | بیماری و تاثیر روی پای جوجه های گوشتی |
|---|---|
| ویروسی | MD: حمله به اعصاب سیاتیک و فلجی پاها AE: آنسفالومیلیت VA: تورم مفاصل بال و آسیب به تاندون های gastrocnemius و flexor |
| باکتریایی | BCO: التهاب صفحات رشد tibial و femural عفونت Interoccus cecum: روماتیسم انتروکوکوسی عفونت Mycoplasma synoviae: التهاب پرده سینوویال عفونت Salmonella enteritidis: عفونت مفاصل عفونت Staphylococcus agnetis: نکروز غضروف |
| قارچی | مسمومیت AFB1: پیچ خوردگی پا |
| انگلی | عفونت انگلی: ناهنجاری های پا به علت سوء تغذیه عفونت انگلی: تورم پنجه های metatars عقب متورم و پوسته پوسته شدن پوست |
سایر علائم همراه با فلجی در جوجه‌های گوشتی
- نگاه جوجه به سمت پایین بوده و نسبت به محیط اطراف بی تفاوت است
- مصرف آب و خوراک کاهش می یابد.
- فعالیت و حرکت در جوجه‌ها کمتر می شود.
- برخی جوجه‌ها دچار لرزش‌های بدنی هستند.
- کاهش وزن و رشد نامناسب جوجه‌ها مشاهده می شود.
- میزان مرگ و میر در جوجه‌ها افزایش می یابد.
پیشگیری از فلجی جوجه های گوشتی
واکسن زدن به موقع یکی از بهترین روش‌های برای پیشگیری از فلج شدن مرغ است. در صورت طولانی شدن روند بیماری و عدم توجه به مباحث درمانی، فلج شدن مرغ قطعی است! پس با توجه به این موضوع به نتیجه می‌رسیم که اگر در همان روزهای اول تولد واکسن‌های مربوطه تزریق شود، پرنده به چنین بیماریهای خطرناکی مبتلا نمی‌شود.
تغذیه ارتباط مستقیمی با تقویت سیستم ایمنی بدن مرغ دارد و به همین دلیل شما باید حین جیره نویسی، مواد مغذی و تقویتی را به لیست اقلام جیره اضافه کنید.
اگر پرندگان جدیدی به گله خود اضافه می‌کنید، بهتر است آنها را حداقل 30 روز از سایر مرغ‌ها جدا نگه دارید. حتی اگر سالم به نظر برسند، ممکن است حامل ویروس (بدون نشان دادن علائم) باشند. به خاطر همین است که می‌گویند پیشگیری بهتر از درمان است.
درمان فلجی در جوجه های گوشتی
جوجه های لنگ را ابتدا از سایر جوجه ها جدا کنید تا از له شدن جوجه فلج در زیر پای سایر جوجه ها جلوگیری شود. جوجه فلج و یا با پای باز توانایی حرکت سریع و دویدن را ندارد و سیستم ایمنی ضعیف تری دارد.
بعد از بیرون آوردن جوجه بیمار باید پا یا پنجه های پرنده را آتل بندی کنید تا پس از گذشت حدود یک هفته به حالت اصلی خود برگردد. تشخیص زود هنگام و درمان به موقع در بهبودی سریع جوجه نیز تاثیر زیادی خواهد داشت. برای این کار حتما از یک پرورش دهنده با سابقه و یا یک دامپزشک کمک بگیرید
سوالات متداول: فلجی در جوجه های گوشتی
فلجی در جوجه‌های گوشتی به معنی اختلال در عملکرد اعصاب حرکتی است که باعث ایجاد اسپاسم عضلانی میشود و ممکن است به دلیل عوامل مختلفی از جمله کمبود ویتامینها، کمبود مواد معدنی مانند کلسیم و فسفر میزان بالای سدیم و پتاسیم در خوراک، عوامل عفونی، تغذیه نامناسب و مشکلات مرتبط با رشد و توسعه ناحیه مغز و نخاعی ایجاد شود.
ناهنجاری های اسکلتی و بروز فلجی در جوجه های گوشتی تحت تاثیرعوامل ژنتیکی، کمبودهای تغذیه ای تغذیه گله مادر، شرایط جوجه کشی، بیماریهای عفونی، تنش های محیطی و صدمات فیزیکی رخ می دهند.
واکسن زدن به موقع یکی از بهترین روش‌های برای پیشگیری از فلج شدن مرغ است. در صورت طولانی شدن روند بیماری و عدم توجه به مباحث درمانی، فلج شدن مرغ قطعی است! پس با توجه به این موضوع به نتیجه می‌رسیم که اگر در همان روزهای اول تولد واکسن‌های مربوطه تزریق شود، پرنده به چنین بیماریهای خطرناکی مبتلا نمی‌شود.
تشخیص زود هنگام و درمان به موقع در بهبودی سریع جوجه نیز تاثیر زیادی خواهد داشت. برای این کار حتما از یک پرورش دهنده با سابقه و یا یک دامپزشک کمک بگیرید.